TWORZENIE SIĘ BLIZN, BLIZNOWCÓW.
W naszej kulturze blizny nie są mile widziane, jeszcze trudniejsze to zaakceptowania są bliznowce lub przerośnięte blizny.
Proces prawidłowego gojenia rany składa się z czterech kolejnych etapów:
Faza pierwsza jest fazą zapalną. Trwa of 24-48 godzin, w tym okresie obserwujemy krwawienie z przeciętych naczyń krwionośnych, wysięki surowicze, strup.
Faza druga to czas oczyszczania rany przez fagocyty, trwa on około 7 dni.
Faza trzecia to faza odbudowy skóry, proliferacji. Trwa on od 2-4 tygodni po urazie. Organizm twory nowe włókna kolagenowe, pojawiają się nowe naczynia krwionośne: jest to faza naczyniowa. W tym etapie formująca się blizna jest czerwona, gruba, często swędząca.
Faza czwarta to czas przebudowy powstałej blizny, duża, twarda i czerwona blizna mięknie, z czerwonej i przerosłej staje się zapadnięta i perlisto-szara. Jest ona pozbawiona mieszków włosowych, komórek barwnikowych, gruczołów łojowych i potowych. W obszarze blizny (1-2 cm od niej) może występować zaburzenie czucia, jeżeli zostały uszkodzone włókna nerwowe. Okres przebudowy blizny, ostatecznego się jej formowania to około 12 miesięcy po urazie.
POWSTAWANIE BLIZNOWCÓW
Bliznowce powstają na bazie ran ciętych, często w wyniku pogryzienia przez zwierzę, a ostatnio coraz częściej jako reakcja skóry na barwniki wykorzystywane w kolorowych tatuażach. Jest to wynik nieprawidłowego gojenia się skóry. Bliznowcem opisujemy gdy blizna przerasta granice pierwotnej rany, pojawia się kilka miesięcy od urazu, jest duża i niewspółmierna do urazu skóry, ciemnoczerwona, często dająca dolegliwości bólowe. Bliznowce są nieestetyczne i szpecące. Przykładem są bliznowce ramion po szczepieniach u dzieci czy bliznowce po urazach klatki piersiowej i barków. Próba chirurgicznego wycięcia bliznowca (bez uprzedniego leczenia sterydami) często kończy się niepowodzeniem i odrostem zmiany.
LECZENIE BLIZN I BLIZNOWCÓW
Pacjenci zgłaszający się go gabinetu medycyny estetycznej pragną wyleczenia blizny. Oczekiwanie to jest z góry skazane na niepowodzenie, lecząc blizny możemy jedynie poprawić ich wygląd, zmniejszyć je, sprawić że będą bledsze, jaśniejsze i nieco cieńsze, przyjemniejsze w dotyku.
Leczenie blizn rozpoczynamy zwykle od stosowanie żeli i maści. Nie należy ich stosować za wcześnie, możemy dopiero w trzeciej fazie gojenia się blizn, po około miesiącu od jej powstania. Do najbardziej znanych preparatów należą maści zawierające wyciąg z cebuli oraz allantoinę: Cepan i Contractubex. W ostatnich latach chętniej korzysta się z plastrów silikonowych, przyklejanych na rany. Plaster silikonowy na powierzchni blizny zabezpiecza ją przed utratą wody i wysychaniem, zmniejsza swędzenie i pieczenie. Blizny stają się bardziej miękkie, mniej napięte i bledną. Do najczęściej polecanych należą Dermatix i Veraderm, a samoprzylepne plastry silikonowe to Sutricon i Medigel.
Jedną z najskuteczniejszym metod leczenia bliznowców jest sterydoterapia. Metoda polega na wstrzykiwaniu do bliznowca preparatów sterydowych. Zabiegi przeprowadzane są co miesiąc, w seriach od 1-6 zabiegów. Skuteczność zabiegu jest dość duża, należy jednak pamiętać o możliwych działaniach niepożądanych w postaci bladej, zapadniętej blizny z przerostem naczyń krwionośnych, teleangiektazji, o których pacjent musi zostać poinformowany. Skuteczność terapii sterydowej jest dość duża, a ryzyko nawrotu wynosi jedynie 15-25% (co w przypadku zabiegu chirurgicznego jest dobrym wynikiem).
Leczenie chirurgiczne, wzmiankowane powyżej, nie jest polecane do leczenia bliznowców, ze względu na częstą wznowę zmiany, bliznowce 2 60-90% odrastają i są większe.
Bardzo dobrym leczeniem jest zestawienie terapii sterydowej z laserem frakcyjnym CO2. Po ustabilizowaniu bliznowca sterydoterapią, można leczyć go laserem CO2, ta terapia łączona daje bardzo dobre efekty końcowe. Zasada działania obecnych laserów polega na frakcyjnym, czyli częściowym, etapowym zniszczeniu tkanek bliznowatych. Laser frakcyjny CO2 powoduje tworzenie wielu bardzo małych, ale głębokich kolumn oparzeniowych w bliźnie (od 50 do nawet 2000 na cm2 powierzchni blizny). W wyniku wysokiej temperatury wiązki laserowej, tworzą się mikropunkty uszkodzonej skóry otoczone zachowanymi wyspami skóry nieuszkodzonej, od których rozpoczyna się bardzo gwałtowny proces gojenia. W celu uzyskania dobrego efektu kosmetycznego konieczna jest seria 3-5 zabiegów. Podczas każdej sesji uszkodzeniu ulega ok.15-25% blizny. Pełne efekty odnowy skóry uzyskuje się w 4-6 tygodni po zabiegu i jest to okres przerwy potrzebny na regenerację pomiędzy kolejnymi zabiegami. Laseroterapia zwykle nie wymaga znieczulenia. Można jednak zastosować maść znieczulającą Emla na około 30-45 minut przed zabiegiem. Naświetlania trwają od 10 minut do 1,5 godziny w zależności od rozległości powierzchni. Ubocznym działaniem laseroterapii jest kilkudniowy obrzęk miejsca leczonego oraz zaczerwienienie, lekkie oparzenie skóry dające uczucie pieczenia, swędzenia czy nawet niewielkiego bólu. Objawy te zwykle zanikają po 3-5 dniach. Po tym okresie skóra może intensywnie się złuszczać. Proces odnowy kolagenu w bliźnie i jej przebudowa może trwać jeszcze przez 6-12 miesięcy po zakończeniu terapii.
Proszę pamiętać, że blizna to ślad na całe życie. Blizny nie da się wymazać gumką myszką, w gabinetach medycyny estetycznej możemy ją zmniejszyć, uczynić ładniejszą, mniej widoczną, jednak nie da się jej w 100% usunąć. Istnieje wiele metod leczenia blizn, bliznowców, metody te są dobierane indywidualnie do każdego rodzaju blizny. Pacjenci poddający się terapii bliznowców powinni pamiętać, że bliznowce lubią odrastać, odrastają zmiany leczone nawet przez najlepszych specjalistów. Leczenie bliznowców wymaga ogromnej cierpliwości ze strony pacjenta.